Ανθρώπινη ασπίδα προστασίας του δημόσιου Νερού - Όχι στην ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ

Πέτρος Μπαστέας, 

μέλους Δ.Σ. Συλλόγου Προσωπικού ΕΥΔΑΠ, 

μέλος γραμματείας «ΣΕΚΕΣ για δημόσια ΕΥΔΑΠ»

Η ΕΥΔΑΠ έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα υδροδότησης, αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων στην ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας. Είναι η μεγαλύτερη εταιρεία στην Ελλάδα που δραστηριοποιείται στη διαχείριση νερού και λυμάτων εδώ και πολλές δεκαετίες. Εξυπηρετεί περίπου 4.500.000 κατοίκους στην ύδρευση (2.100.000 συνδέσεις) και 3.500.000 κατοίκους στην αποχέτευση. Είναι κερδοφόρα εταιρεία και ουδέποτε υπήρξε ελλειμματική. Δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό και δε χρηματοδοτείται από το κράτος, αλλά το ενισχύει ετησίως με αρκετά εκατομμύρια ευρώ από μερίσματα και φόρους.

Η αξία της ΕΥΔΑΠ είναι ανυπολόγιστη για το κοινωνικό σύνολο. Όμως και η αποτίμησή της είναι πάρα πολύ υψηλή: τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης, οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας νερού και λυμάτων, τα πληροφοριακά συστήματα, το πελατολόγιο, η εμπειρία και τεχνογνωσία του προσωπικού της αποτελούν περιουσία της ΕΥΔΑΠ αλλά και του Ελληνικού Λαού. Εάν θέλαμε να κατασκευάσουμε εξαρχής τα υφιστάμενα δίκτυα και τις εγκαταστάσεις εκτιμάται ότι θα απαιτούνταν πάνω από 6,5 δις.

Η ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ ξεκίνησε το 2000 με την εισαγωγή της στο Χρηματιστήριο και την πώληση του 38% των μετοχών. Το 2011 μεταβιβάστηκε το 27% των μετοχών στο ΤΑΙΠΕΔ, ενώ τον Μάιο του 2012 μεταβιβάστηκε το υπόλοιπο 34%. Μετά από προσφυγή των πολιτών, το ΣτΕ με την 1906/2014 απόφασή του απέτρεψε προσωρινά την προσδοκία για ξεπούλημα της ΕΥΔΑΠ, υποχρεώνοντας το ΤΑΙΠΕΔ να επιστρέψει στο Δημόσιο το 34% των μετοχών. 

Παρά την απόφαση του ΣτΕ, η οποία διασφαλίζει τον δημόσιο και κοινωνικό χαρακτήρα της ΕΥΔΑΠ και αποτελεί τελεσίδικο για οποιαδήποτε ενέργεια ιδιωτικοποίησης, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με το 3ο μνημόνιο: 1ον) επαναβεβαίωσε το business plan του ΤΑΙΠΕΔ για την πώληση του 11% της ΕΥΔΑΠ ,2ον) προχώρησε στην ένταξη του συνόλου των μετοχών του Δημοσίου στην την Εταιρεία Δημοσίου Συμμετοχών που ανήκει στο Υπερταμείο και 3ον)υλοποίησε την μνημονιακή υποχρέωση λεηλασίας των αποθεματικών της ΕΥΔΑΠ μεταφέροντας τον Ιανουάριο του 2017, 40 εκατ. Ευρώ από τα ταμεία της ΕΥΔΑΠ στους μετόχους.

Η ένταξη της ΕΥΔΑΠ στο Υπερταμείο είναι 100% ιδιωτικοποίηση

Η ένταξη της ΕΥΔΑΠ στο Υπερταμείο αποτελεί 100% αποκρατικοποίηση, είναι πλήρης ιδιωτικοποίηση. Με σαφήνεια αναφέρεται στον ιδρυτικό νόμο του υπερταμείου, το Ν. 4389/2016  ότι: «Η Εταιρεία (δηλ. το υπερταμείο) δεν ανήκει στο δημόσιο ή ευρύτερο δημόσιο τομέα, όπως αυτός εκάστοτε ορίζεται». Η πώληση ακόμα και του 100% σε ιδιώτες απαιτεί τη σύμφωνη γνώμη μόνο του εκάστοτε υπουργού Οικονομικών, και όχι της Βουλής, όπως κυνικά παραδέχτηκε ο κ. Τσακαλώτος.

Μήπως οι συνέπειες με την έμμεση ιδιωτικοποίηση ή με το υπερταμείο δεν είναι τόσο τραγικές, όσο στις περιπτώσεις άμεσων κατευθείαν ιδιωτικοποιήσεων;  Η παγκόσμια εμπειρία μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι συνέπειες της ιδιωτικοποίησης των εταιρειών ύδρευσης είναι δραματικές για τα τιμολόγια, για την ποιότητα νερού και των λυμάτων, για το περιβάλλον, για τις υποδομές δικτύων και εγκαταστάσεων (συντήρηση, επέκταση) και ως προς τους κατόχους της τεχνογνωσίας, για την οικονομική κατάσταση των εταιριών που ιδιωτικοποιούνται, για τις θέσεις και για τα εργασιακά, μισθολογικά και άλλα δικαιώματα των εργαζομένων και για την επιβάρυνση κρατικού προϋπολογισμού (επιδότηση κοινωνικής πολιτικής, υδροδότηση «δύσκολων» περιοχών, πραγματοποίηση επενδύσεων).

Τα διεθνή ιδιωτικά κεφάλαια που προσανατολίζονται στη διαχείριση των υδατικών ή και διατροφικών πόρων, με όχημα τις επεμβάσεις των διεθνών τοκογλυφικών οργανισμών του ΔΝΤ, της Παγκόσμιας Τράπεζας αλλά και της ΕΕ, απαιτούν και αποκτούν πολλές φορές, πλήρως ή μερικώς, τη διαχείριση και τον έλεγχο των δικτύων ύδρευσης – αποχέτευσης σε πόλεις του πλανήτη.

Αυτό θέλουν να γίνει και στην Ελλάδα με το Υπερταμείο. Αυτό γίνεται όχι μόνο, για λόγους δημοσιονομικούς, οικονομικούς ή διαρθρωτικούς, αλλά γιατί έτσι αποκτάται πλήρης έλεγχος επί των κοινωνιών. Αποκτάται δικαίωμα επί της ζωής. Επί της διατροφής, επί της υδροδότησης και γενικά επί της επιβίωσης των λαών.

Είναι τρομακτική η δύναμη επιρροής κι εκβιασμού από αυτόν που ελέγχει νερό και ενέργεια στις σύγχρονες πόλεις. Ας φανταστούμε μια μεγαλούπολη, όπως η Αθήνα, χωρίς νερό, ή με την απειλή να μείνει χωρίς νερό, για 3, 5 ή 7 μέρες. Προκαλείται κατάρρευση όλων των δομών οργάνωσης της ζωής, όπως είναι έως σήμερα.

Η διασφάλιση της προσβασιμότητας όλων στο πόσιμο νερό είναι η θεμελιώδης προϋπόθεση αναγνώρισης του νερού ως ανθρώπινου δικαιώματος και η πιο βασική ενέργεια έμπρακτης αντιμετώπισης του νερού ως κοινωνικό αγαθό και όχι ως εμπόρευμα. Είναι δε η μέγιστη συμβολή στη διαρκή μάχη ενάντια στην ιδιωτικοποίηση, άμεση και έμμεση, των υπηρεσιών ύδρευσης-αποχέτευσης.

Παντού όπου υπήρξε διείσδυση ιδιωτικών κεφαλαίων στη διαχείριση των δικτύων, αυξήθηκε κατακόρυφα το ποσοστό του πληθυσμού που δεν είχε πλέον πρόσβαση σε επαρκείς ποσότητες καθαρού, πόσιμου νερού, καθώς και η ανισότητα στην πρόσβαση.

Τι να κάνουμε;

Η παγκόσμια εμπειρία δείχνει πως  όταν η μάχη του νερού (Βολιβία, Ιρλανδία, Ιταλία, Σλοβενία, Παρίσι, Βερολίνο, Βαρκελώνη)   δόθηκε από «τα κάτω», από την κοινωνία και τα κινήματα, αυτή κερδήθηκε.

Μπροστά μας έχουμε σημαντικές και κρίσιμες στιγμές. Οι εργαζόμενοι της ΕΥΔΑΠ μαζί με την κοινωνία, δίνουμε τη μάχη ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ, όχι για την τιμή των όπλων, αλλά για να την κερδίσουμε. Για να μην περάσει η ΕΥΔΑΠ στο Υπερταμείο. Έχουμε κηρύξει ανένδοτο μέχρι τελικής δικαίωσης.

Υπερασπιζόμαστε αδιαπραγμάτευτα την πρόσβασης όλων στο νερό, απαιτώντας να σταματήσουν ΤΩΡΑ οι διακοπές υδροδότησης χωρίς οικονομικά, κοινωνικά και υγειονομικά κριτήρια.

Αγωνιζόμαστε ενάντια στην λεηλασία των αποθεματικών της ΕΥΔΑΠ με προσφυγή στα δικαστήρια η οποία θα εκδικαστεί στις 20 Μαρτίου. Η ΕΥΔΑΠ έχει μεγάλη ταμειακή ρευστότητα. Αντί να γίνουν επενδύσεις σε δίκτυα και υποδομές, αντί να εξασφαλιστεί η πρόσβαση όλων στο πόσιμο νερό, αντί να γίνουν προσλήψεις και αντί να αυξηθούν οι παροχές στου εργαζόμενους παίρνουν τη ρευστότητα και τη χαρίζουν στους μετόχους.Καλούμε όλους σε ετοιμότητα, στις απαραίτητες δράσεις, ώστε να χτίσουμε την ανθρώπινη ασπίδα προστασίας του δημόσιου Νερού και νίκης της κοινωνίας.