Εξορύξεις υδρογονανθράκων: που βρίσκεται η αλήθεια και που ο μύθος


του Τάσου Κεφαλά

μέλος της Πρωτοβουλίας Αθήνας ενάντια στις εξορύξεις υδρογονανθράκων



«Το Αιγαίο έχει ψίχουλα, το Ιόνιο μεζέ και η Κρήτη το μπον φιλέ των υδρογονανθράκων της Ελλάδας». «Πάμε για τον δεύτερο Χρυσό Αιώνα της Ελλάδας. Είμαστε ευλογημένη χώρα και το μέλλον προδιαγράφεται πολύ ευοίωνο». «Τα έσοδα θα είναι πολύ μεγάλα από τις επενδύσεις που θα γίνουν και η γενιά των 500 ευρώ θα αποτελεί παρελθόν για τη χώρα». «Το γεγονός ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος αυτών των ποσοτήτων φυσικού αερίου προοπτικά θα πάει στην ευρωπαϊκή αγορά, μας καθιστά ανταγωνιστές με την Ρωσία». «Δυστυχώς, στην Ελλάδα κάθε μέρα διαπιστώνουμε ότι δεν υπάρχει εθνική συνείδηση που να εξυπηρετεί την ανάδειξη του ντόπιου ενεργειακού πλούτου».
 
Όχι, δεν πρόκειται για troll. Είναι, απλά, ένα μικρό, αλλά αρκετά ενδεικτικό, απάνθισμα δημόσιων τοποθετήσεων προβεβλημένων υποστηρικτών του σχεδίου εξόρυξης υδρογονανθράκων. Απεικονίζει όχι μόνο τη βαρύτητα που αποδίδεται στο συγκεκριμένο σχέδιο, αλλά και τη σκοπιμότητα που εξυπηρετεί.


Ως προς τη δεύτερη πτυχή, δεν τεκμηριώνεται η ενεργειακή σκοπιμότητα του σχεδίου, αφού σχετίζεται, περισσότερο, με τις ενεργειακές επιδιώξεις υπερεθνικών σχηματισμών -όπως η ΕΕ, για παράδειγμα- και ελάχιστα έως καθόλου με την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας. Διαπίστωση που προκύπτει αβίαστα και από τον αυθαίρετο τρόπο με τον οποίο η επιλογή αυτή εισάγεται στο νέο «εθνικό σχεδιασμό για την ενέργεια και το κλίμα», ο οποίος τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση -για 20, ολόκληρες, μέρες!- στις 13/11/2018. Ταυτόχρονα, καλλιεργείται από το «λόμπι» των πετρελαίων ο μύθος του πακτωλού εσόδων, που θα φέρουν οι εξορύξεις, στη βάση αβέβαιων -τουλάχιστον, για την ώρα- προβλέψεων. Πολύ πιο κοντά στην πραγματικότητα είναι η υπόθεση ότι, στην πραγματικότητα, υποκρύπτεται η προσδοκία κάποιων οικονομικών ανταλλαγμάτων, που θα μπορούσαν να μετριάσουν τα τεράστια δημοσιονομικά προβλήματα της χώρας.

Περί τίνος, όμως, πρόκειται; Τι, ακριβώς, περιλαμβάνει αυτό το σχέδιο; Με μια πρόχειρη ματιά στο χάρτη, με τις περιοχές που έχουν παραχωρηθεί για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) στην Ελλάδα, αντιλαμβάνεται κανείς ότι πρόκειται για ένα εγχείρημα φαραωνικού μεγέθους, για τα μέτρα της Ελλάδας. Σχεδόν το 1/3 της χώρας, ολόκληρη η δυτική και νότια πλευρά της (Ιωάννινα - Θεσπρωτία, Άρτα- Πρέβεζα, Αιτωλοακαρνανία, ΒΔ Πελοπόννησος, το Ιόνιο και οι θαλάσσιες περιοχές νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης και αυτές του Δ. Πατραϊκού κόλπου και του Κατάκολου) έχουν τεμαχιστεί σε «οικόπεδα», που έχουν παραχωρηθεί στις μεγάλες πολυεθνικές πετρελαϊκές εταιρείες με ενιαίες συμβάσεις έρευνας, εξόρυξης και εκμετάλλευσης. Η διαδικασία υπογραφής και των τελευταίων συμβάσεων βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, ενώ σε περιοχές της Ηπείρου έχει ξεκινήσει η υλοποίηση του πρώτου (ερευνητικού) σταδίου των εργασιών.

Η υλοποίηση των παραπάνω συμβάσεων, ξεκινώντας από το αρχικό στάδιο της έρευνας, θα προκαλέσει μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στο περιβάλλον, ρύπανση των υδάτων -υπόγειων και επιφανειακών-, αποψίλωση των δασών, αύξηση της σεισμικότητας (ειδικά σε μια σεισμογενή περιοχή όπως η Δ. Ελλάδα), έκλυση τοξικών αερίων, υποβάθμιση της υγείας και, κατά συνέπεια, υποβάθμιση της ζωής. Θα επιδράσει καθοριστικά στη συνολική φυσιογνωμία και τα χαρακτηριστικά αυτών των περιοχών, συμβάλλοντας στον εκτοπισμό άλλων παραγωγικών δραστηριοτήτων (κτηνοτροφία, γεωργική καλλιέργεια, μελισσοκομία, οικοτουρισμός, αλιεία, κλπ.) και στην απώλεια θέσεων εργασίας.

Από μια άλλη σκοπιά, ο υπερφίαλος αυτός σχεδιασμός σηματοδοτεί τη συνέχιση της εξάρτησης της χώρας από τα ορυκτά καύσιμα και συμβαδίζει με τους παράλληλους σχεδιασμούς μετατροπής της σε πεδίο διέλευσης διακρατικών αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου, πετρελαίου και ηλεκτρικής ενέργειας -από τη Ρωσία, την Κασπία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική-, για να καλυφθούν οι ενεργειακές ανάγκες των μεγάλων βιομηχανικών χωρών της Ευρώπης. Μπορεί το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού φάσματος να θαμπώνεται από την προοπτική μιας «Ελλάδας - ενεργειακού κόμβου», αποκρύπτοντας ότι πρόκειται για επιλογή που εντείνει την πολιτική και οικονομική εξάρτησή της και τη βάζει σε μελλοντικές περιπέτειες στην, ήδη, ταραγμένη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.

Οι εξορύξεις υδρογονανθράκων δεν είναι μια «ουρανοκατέβατη» επιλογή. Είναι «το κερασάκι στην τούρτα» μιας διαδικασίας δύο δεκαετιών, στη διάρκεια των οποίων έχει συντελεστεί ένας ριζικός μετασχηματισμός του ενεργειακού τοπίου, με την ορμητική είσοδο του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή, την (πολλαπλή) φραγματοποίηση των μεγάλων ποταμών, αλλά και τεράστιου αριθμού υδατορρευμάτων, με την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη βιομηχανικού τύπου ΑΠΕ, κυρίως αιολικών και Φ/Β, με τη δραματική συρρίκνωση του έργου της (πρώην) κρατικής ΔΕΗ και τη σταδιακή ιδιωτικοποίησή της και με την πλήρη απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας.

Η εξέλιξη αυτή στηρίχθηκε στις ευρωπαϊκές πολιτικές για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας και για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στην κυριαρχία των νεοφιλελεύθερων αντιλήψεων για την οργάνωση της οικονομίας και της κοινωνίας. «Πάτησε» και «πατά» στο έδαφος της συνεχιζόμενης αύξησης -με ραγδαίους ρυθμούς- της παγκόσμιας ζήτησης ενέργειας, που το ίδιο το σύστημα επιδιώκει και προκαλεί, αξιοποιώντας το γεγονός ότι το αφήγημα της ανάπτυξης, εξακολουθεί -δυστυχώς- να έχει θετικό πρόσημο για το μεγαλύτερο μέρος των σύγχρονων κοινωνιών.

Στην πράξη, αποδεικνύεται ότι η παραπάνω εξέλιξη έχει αρνητικά αποτελέσματα και αφήνει πίσω της νέες «πληγές». Για το λόγο αυτό, η τάση αυτή πρέπει να ανακοπεί και να υπάρξει αναπροσανατολισμός του σχεδιασμού, με μέτρα άμεσης εφαρμογής, αλλά και μέτρα που θα εφαρμοστούν σε βάθος χρόνου, συνδυασμένα -αναπόφευκτα- με γενικότερες αλλαγές στην οικονομία και στο πολιτικό σύστημα. 


28/11/2018





info:

Πρωτοβουλία Αθήνας ενάντια στις εξορύξεις υδρογονανθράκων
blog:      ath-stop-mining.blogspot.com
e-mail:   ath.stop.mining@gmail.com
σελίδα f/b: Πρωτοβουλία Αθήνας ενάντια στις εξορύξεις υδρογονανθράκων

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου