Ποδονίφτης ή κι άλλο τσιμέντο;

του Παντελή Παντελόγλου

Ο Ποδονίφτης, το ποτάμι που κατεβαίνει απ’ την Πεντέλη και καταλήγει στον Κηφισό, διασχίζοντας και τις προσφυγικές γειτονιές της Νέας Ιωνίας, της Νέας Φιλαδέλφειας και της Νέας Χαλκηδόνας, κρατάει μέχρι σήμερα σε ορισμένα τμήματά του τον φυσικό του χαρακτήρα. Δεν είναι αλώβητος απ’ το μεταπολεμικό “αναπτυξιακό” όραμα της κάλυψης κάθε τετραγωνικού μέτρου της αττικής γης από τσιμέντο. Η Νέα Ιωνία ατυχώς παρέδωσε, το ποτάμι της στην κίνηση (ή και την ακινησία, ορισμένες ώρες της ημέρας) των οχημάτων. Όμως ένα τμήμα του ποταμού στη Ν.Φιλαδέλφεια-Ν.Χαλκηδόνα, μήκους περίπου 800 μέτρων, παραμένει σε σχεδόν φυσική κατάσταση. Ως πότε;

Εδώ και τρία χρόνια, η Περιφέρεια Αττικής της Ρένας Δούρου δρομολογεί το τσιμέντωμά του, χρησιμοποιώντας ως φόβητρο την πιθανότητα πλημμύρας. Στις αρχές του Νοεμβρίου 2018, η Περιφέρεια Αττικής πέτυχε την έκδοση Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) για το τσιμέντωμα απ’ τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικού και Χωρικού Σχεδιασμού της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής (ΑΔΑ). Ήταν ένα ακόμη επεισόδιο στο θέατρο του παραλόγου της “περιβαλλοντικής” πολιτικής της Ρένας Δούρου: η έκδοση της ΑΕΠΟ έγινε παρά τις αρνητικές γνωμοδοτήσεις των Διευθύνσεων Υδάτων και Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών της ΑΔΑ, των ενδιαφερόμενων Δήμων Αθηναίων και Ν.Φιλαδέλφειας-Ν. Χαλκηδόνας, αλλά και ... της ίδιας της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικού και Χωρικού Σχεδιασμού! Παράλληλα, αρνητικές απόψεις έχουν εκφράσει επιστημονικοί φορείς, περιβαλλοντικές οργανώσεις, κοινωνικοί φορείς και συλλογικότητες της περιοχής. Επιπλέον, τόσο η ελληνική όσο και η ευρωπαϊκή νομοθεσία ορίζουν ότι τα τσιμεντώματα απαγορεύονται.

Τέλος, τα πρόσφατα εγκριθέντα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων (ΕΓΥ) δε δείχνουν κάποια πρόβλεψη σοβαρού πλημμυρικού προβλήματος στην εν λόγω περιοχή. Βεβαίως, για τη Μαρία Αντουανέτα της Περιφέρειας Αττικής και τους εργολάβους υπηρεσίας, κάτι τέτοιες αντιρρησούλες δε συνιστούν πρόβλημα. Κι αναμφιβόλως, ο συνδυασμός των εργολαβικών συμφερόντων και της πολιτικής ηγεσίας της Περιφέρειας εμφανίζεται ως ισχυρότερος απ’ όλους τους προαναφερθέντες αρνητικά διακείμενους για το έργο.

Τι λένε όλοι αυτοί οι ... ακραίοι διαφωνούντες, ο καθένας με τον τρόπο του; Ότι στη συγκεκριμένη περιοχή δεν υπάρχει καταγεγραμμένο σοβαρό πλημμυρικό φαινόμενο, ακόμη κι όταν λίγο πιο πάνω ή λίγο πιο κάτω στο ποτάμι συνέβησαν σοβαρές καταστροφές. Ότι οι πλημμύρες είναι φυσικό φαινόμενο, το οποίο τα τσιμεντώματα δεν μπορούν να αποτρέψουν κι ότι θα έπρεπε να αντιμετωπίζουμε τις πλημμύρες δίνοντας χώρο στο νερό και επιβραδύνοντας τη ροή του προς τη θάλασσα, όταν έχουμε ισχυρές βροχοπτώσεις. Τέλος, ότι η ύπαρξη ενός επισκέψιμου χώρου σε φυσική κατάσταση μέσα στον αστικό ιστό είναι πολύτιμη, επωφελής για τους κατοίκους και αναβαθμίζει τόσο την ποιότητα της ζωής τους, όσο και τις αξίες των περιουσιών τους.

Το τραγικό της ιστορίας είναι πως αυτοί που διαφωνούν με το έργο δε φαίνεται να προσπαθούν να το αποτρέψουν. Κι αν αυτό είναι αναμενόμενο από τους υπηρεσιακούς παράγοντες της ΑΔΑ και της ΕΓΥ, οι οποίοι σε τελική ανάλυση το καθήκον τους ως επιστημονικό δυναμικό το έκαναν, δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο για όσους εκφράζουν, δήθεν, τους πολίτες ως εκλεγμένοι εκπρόσωποί τους στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Τόσο ο Δήμος Αθηναίων, όσο και ο Δήμος Ν. Φιλαδέλφειας-Ν. Χαλκηδόνας, σιωπούν επί μήνες, παρά τις αρνητικές τους γνωμοδοτήσεις για το έργο. Για τον Γιώργο Καμίνη οι προσδοκίες ήταν λίγες. Ωστόσο ο Άρης Βασιλόπουλος στη Ν.Φιλαδέλφεια-Ν.Χαλκηδόνα, αν και διαθέτει και ενήμερους συμβούλους και ενήμερους συνομιλητές απ’ τον χώρο των περιβαλλοντικών κινημάτων, συμβαδίζει με τη Ρένα Δούρου χωρίς φόβο και πάθος. Αυτό αποδεικνύεται όχι μόνο από την ανεπαρκή κι αναβλητική στάση του στο ζήτημα του έργου της τσιμεντοποίησης του Ποδονίφτη, αλλά και από τον τρόπο που διαχειρίστηκε από το καλοκαίρι του 2017 και μετά δύο μικρότερα έργα δήθεν “αποκατάστασης”: Το πρώτο έγινε στον Ποδονίφτη και το δεύτερο στον προστατευόμενο Κηφισό, κατόπιν σχετικών αιτημάτων του Δήμου Ν.Φιλαδέλφειας-Ν.Χαλκηδόνας, και προκάλεσαν τεράστιες καταστροφές. Το έργο του Ποδονίφτη, μάλιστα, παρασύρθηκε εν μέρει στην πρώτη μεγάλη καλοκαιρινή νεροποντή. Αλλά τι σημασία έχει μια επικίνδυνη αστοχία έργου όταν τα κουμάντα τα κάνουν οι εργολάβοι και οι αιρετοί απλώς βάζουν τις υπογραφές, ό,τι κι αν γίνει;

Η Περιφέρεια της Ρένας Δούρου, σε αγαστή συνεργασία με το Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων του Χρήστου Σπίρτζη πρωτοστατούν στην εξυπηρέτηση συμφερόντων εις βάρος των εναπομεινάντων φυσικών πόρων της πολύπαθης Αττικής. Εξαφανίζουν, το ένα μετά το άλλο, τα ποτάμια που βλέπουν ακόμη το φως της ημέρας, με πρόσχημα την αντιπλημμυρική προστασία και τις “επενδύσεις”: ρέματα Σούρες και Αγίας Αικατερίνης στη Μάνδρα, Μεγάλο Ρέμα στη Ραφήνα, Πικροδάφνη σε Ηλιούπολη, Άγιο Δημήτριο και Παλαιό Φάληρο, Ιλισός και Ποδονίφτης. Στις περισσότερες περιπτώσεις δίπλα τους στέκονται και οι δημοτικές αρχές των εμπλεκόμενων δήμων. Σε ορισμένες περιπτώσεις ενεργές ομάδες πολιτών προσπαθούν να αποτρέψουν τις καταστροφές. Όμως δεν είναι επαρκείς – γι’ αυτό είναι ώρα να στρέψουμε το βλέμμα προς τα ποτάμια της Αττικής και ορθώσουμε τις φωνές μας εναντίον του αφανισμού τους.